Международные авиационные организации
Страница 15

Дювлятлярин юз аеропортларынын сямярялилийинин артырылмасы вя малиййя вязиййятлярини йахшылашдырмаг цчцн ИКАО «аеропорт игтисадиййаты цзря тялим» йаратды. Бу тялимдя аеропортларын эялир, хярж вя малиййяси щагда мяслящятляр якс олунуб. Бурайа аеропортларын инфраструктурунун сахланылмасы хяржляри дя дахилдир. ИКАО аеропортлар цчцн йени, мцасир аваданлыгларын инкишаф етдирилмясиня дя фикир верир. Нятижядя ися аеропортларын бурахма имканлары вя учушларын тящлцкясизлийи артажаг вя учушлар бцтцн нюв щава вязиййятляриндя щяйата кечириля биляжяк. Беля ки, ИКАО Ассамблейасынын 26-жи сессийасында гябул едилид ки, бейнялхалг аеропортларда енмя системляри йахын 10–15 иля дяйишдирилсин. Техники имканлары кющнялян инструментал енмя системи (ИЕС) явязиня даща мцасир микродальалы енмя системляри (МЕС) тятбиг едиляжяк. Бу да аеропортларын бурахма имканларыны артыражаг, учушларын тящлцкясизлийи вя мцнтязямлилийи йцксяляжяк.

Коммерсийа характерли игтисади проблемляря дювлят, авиаширкят вя истещлакчыларын марагларынын узлашдырылмасы мясяляляри аиддир. Онларын щялли щяр шейдян яввял дювлятлярин марагларына тохундуьундан, бу мясяляляр няинки игтисади, щямчинин сийаси характер дашыйыр. Коммерсийа характерли игтисади проблемляря щяр шейдян яввял аиддир: коммерсийа щцгуглары вя дашыма щяжмляринин тянзимлянмяси, мцнтязям вя гейри-мцнтязям дашы-маларын нисбяти, гиймят вя авиатарифлярин тянзимлянмяси, дашыма нормасы вя нормадан артыг багаъа эюря юдямяляр, дашыма шяртляри вя дашыйыжылар тяряфиндян коммерсийа ющдяликляринин йериня йетирилмяси вя диэярляри.

Мцнзям бейнялхалг дашымалардакы коммерсийа щцгуглары мясяляси дашыма щяжмляринин тянзим едилмяси иля сых ялагядардыр. Коммерсийа щцгуглары дедикдя, дювлятляр тяряфиндян юз яразиляриня вя орадан да кянара сярнишин, йцк, почт вя багаъын дашынмасы щцгугунун верилмыси баша дцшцлцр. Бейнялхалг практикада «щава азадлыглары», еляжя дя мцнтязям дашымалар заманы «стоп–овер» щцгугу иля мцяййян едилир. Бир гайда олараг, бу щцгуглар дювлятлярарасы щава ялагяляри щагда ики тяряфли разылашмаларла мцяййян едилир. Беля разылашмаларын чохунда авиадашыйыжыларын рейсляринин тезлийи вя истисмар едиляжяк тяййарялярин тутумлары ясасында щесабланан дашыма щяжмляри дя мцяййян едилир.

3-жц АНК-нин (1985) эцндялийинин 1-жи бяндиндя мцнтязям дашымаларда коммерсийа щцгуглары мясяляси якс едилмишдир. Конфрансда бу щагда бир нечя мяслящят дя гябул едилди. Бунлардан 1-жиси 6-жы «щава азадлыьы» вя мцнтязям дашымаларда «стоп – овер» щцгугларынын мцяййян едилмясидир. 2-жи мяслящят ися бейнялхалг щава няглиййатынын реэионал тянзиминя аиддир вя щюкцмятлярарасы реэионал тяшкилатлары вя дюв-лятляри щава няглиййатынын дцнйа мигйасында инкишафына наил олмаг цчцн ямякдашлыьа чаьырыр. 3-жц мяслящят Шурайа мцнтязям олараг 9440 сайлы «Тарифляр вя бейнялхалг щава няглиййатынын тянзими цзря рящбяр принсипляр вя сийасят» сянядинин йениляшдирилмясиня аиддир. Бу сяняддя АНК–нын 3-жц конфрансынын нятижяляринин нязяря алынмасы да мяслящят эюрцб. Бу проблем ИКАО Ассамблейасынын 26-жы сессийасында йенидян мцзакиря едилди.

Ассамблейа бязи юлкялярин бейнялхалг щава няглиййатынын фяалиййятиня милли ганунларын тятбиг едилмяси иля ялагядар наращатлыьыны билдирди. Кяскин олараг АБШ –нын гейри-тянзимлямя сийасяти пислянилди. Америкалыларын етиразларына бахмайараг, Ассамблейа рягабят щагда милли ганунларын бейнялхалг щава няглиййатына тятбиг едилмясиня аид олан инструктив материалын ишлянилмяси гярарына эялди вя орайа щава ялагяляри щагда ики тяряфли разылашмалар цчцн маддянин дахил едилмяси гярарына эялинди.

Мцнтязям дашымаларда коммерсийа щцгугларынын мцзакиряси эюстярди ки, юлкялярин чоху бейнялхалг щава дашымаларынын ИКАО чярчивясиндя регламентляшдирилмясиня тяряфдар олду вя АБШ иля диэяр ИЕЮ–лярин даща зяиф юлкялярин марагларыны тапдаламагла мянфяят ялдя етмялярини пислядиляр.

Мцнтязям вя гейри-мцнтязям коммерсийа дашымаларынын нисбяти проблеми сон онилликляр ярзиндя дцнйа авиасийа гурумларынын нязяриндян гачмыр. Бейнялхалг гейри-мцнтязям дашымаларын ясас нювц дашыйыжы иля сифаришчи арасында чартер мцгавиляси ясасында щяйата кечирилян чартер дашымаларыдыр. Чартер дашымалары даща чох 70-жи иллярин орталарында инкишаф едирди. О заман онлар артыг мцнтязям дашымалара жидди рягиб олдулар вя чохлу сайда сярнишини дашымаларын онлара даща сярфяли игтисади шяртлярля юз тяряфиня чякирдиляр.

Страницы: 11 12 13 14 15 16 17 18 19